Ten blog to opowieść o sportach, grach i zabawach tradycyjnych
Wartości gier tradycyjnych
Oddawanie się grom, wspólna zabawa to od zarania ludzkości aż do dziś coś wyjątkowego. To właśnie grom wielkie cywilizacje przypisywały ogromne znaczenie, to one inspirowały filozofów, myślicieli, poetów i towarzyszyły człowiekowi na każdym etapie jego dziejów.
Ich bogactwo na naszej planecie jest wręcz zdumiewające. Nie było, nie ma i zapewne nie będzie żadnej społeczności ludzkiej, która nie fascynowałaby się światem sportów, gier i zabaw.
Czy dzisiaj ich wartość jest nadal tak duża? Co mogą nam one dać?
W kolejnych artykułach będę odpowiadał na te pytania i przybliżał ten ekscytujący świat. Tu chciałbym zacząć od ukazania kilku ich istotnych walorów.
Gry tradycyjne to dobra zabawa!
Zacznijmy od tego. Po co się bawić? Dla zabawy! Ten oczywisty z pozoru wniosek umyka czasem naszej uwadze. Skupiamy się na konkretnych walorach, praktycznych zastosowaniach sportów, gier i zabaw. Pytamy, co mogą nam one dać. Są to słuszne pytania – będę o tym pisał, bo tego nie da się oczywiście pominąć. Ale zacząć należy od spraw najprostszych: sporty, gry i zabawy tradycyjne to po prostu dobra zabawa – to radość, śmiech, ruch jako naturalna potrzeba człowieka, to uśmiech na twarzach dzieci i dorosłych, to oddanie się najpiękniejszym emocjom. Sprawdziłem to wielokrotnie podczas prowadzonych przeze mnie zajęć.
Nasze dzieci mogą doświadczać radości płynącej z zabawy, która jest tak samo ważna dzisiaj, jak dawniej. A współcześnie może nawet ważniejsza.
Sporty, gry i zabawy to wspaniały sposób na zdrowe, aktywne spędzanie czasu
W dzisiejszym świecie – czasach techniki, komputerów, Internetu grozi nam siedzący tryb życia. Dotyczy to nas wszystkich, ale stanowi problem zwłaszcza dla dzieci. Skutki mogą być opłakane. Tymczasem dzięki prostym grom i zabawom można spędzać czas w sposób aktywny, ciekawy i kreatywny, zarówno na świeżym powietrzu, jak i w hali.
Edukacja przez zabawę
Sporty, gry i zabawy tradycyjne to prawdziwa szkoła życia. Uczą one współpracy, zdrowej rywalizacji, odpowiedzialności za innych uczestników zabawy, przygotowują do pozytywnego znoszenia porażek i wyciągania z nich wniosków, pomagają w tworzeniu właściwej komunikacji interpersonalnej.
Wychowują do kultury ruchu, która ma ogromne znaczenie w dzisiejszym świecie. Dzięki doświadczaniu gier pochodzących z różnych kultur dzieci uczą się także tolerancji, szacunku dla innych i po prostu poznają świat.
dzieci składają przysięgę lojalności i uczciwości przed rywalizacją w bretońskich zapasach
Gry sposobem na integrację rodzinną i międzypokoleniową
Dzięki grom można się integrować. Dotyczy to zarówno integracji rodziców z dziećmi, dzieci ze sobą, jak i starszych pokoleń z młodszymi.
Rodzice i dziadkowie, pamiętający dawne czasy, kiedy biegali po podwórku, grając w proste gry, mogą pokazywać swoim dzieciom, jak ważne to było i nadal jest dla ich wszechstronnego rozwoju. Zabawa to radość dla wszystkich.
Gry to zdrowie!
Jak udowodniono w badaniach naukowych, prowadzonych m. in. w Polsce i Hiszpanii, gry i zabawy tradycyjne mają pozytywny wpływ na różne aspekty zdrowia.
Sporty i gry:
• poprawiają koordynację wzrokowo-ruchową, siłę, zwinność i ogólną sprawność fizyczną. Dotyczy to zarówno dzieci czy osób starszych, jak i specjalnych grup docelowych, np. kobiet po mastektomii. Udowodniono, że gry i zabawy tradycyjne pozwalają na poprawne podnoszenie poziomu ich aktywności fizycznej.
W przypadku dzieci, badania prowadzone przez katalońskiego naukowca Pere Lavegę wykazały, że te z nich, które miały specjalny, regularny program aktywności fizycznej z wykorzystaniem gier i zabaw tradycyjnych osiągnęły konkretną poprawę stanu zdrowia, w tym redukcję nadmiernej masy ciała i zmniejszenie poziomu tzw. „złego” cholesterolu,
• mogą także poprawiać zdrowie psychiczne. Udowodniono, że pozytywnie rozwijają emocjonalny wymiar życia ludzkiego. Pozwalają lepiej poznawać swoje mocniejsze i słabsze strony, kontrolować emocje, łatwiej przezwyciężać trudności życiowe i lepiej identyfikować swoje fizyczne możliwości i ograniczenia,
• pomagają budować więzi społeczne, dialog międzyludzki i relacje interpersonalne oraz integrować różne grupy wiekowe czy płciowe.
Przybiera to szczególny wymiar podczas różnych wydarzeń, festiwali, świąt, festynów itp., których te gry są nieodłączną częścią na całym świecie. Przykładem są festiwale we Włoszech, Szkocji, Kraju Basków, Danii czy Polsce, które będę opisywał w kolejnych artykułach. Gra to tu nieodłączny element święta, wzbogacający je o doświadczenie sportowe.
• mają też istotny wpływ na dialog i integrację międzykulturową. To świetna okazja do świętowania światowej różnorodności kulturowej, o czym będę szerzej pisał w tekście o igrzyskach sportów tradycyjnych, w których uczestniczyłem w 2012 roku na Litwie.
Zabawy i gry atrakcją turystyczną
Sporty, gry i zabawy tradycyjne stwarzają też ciekawe możliwości dla rozwoju turystyki, zwłaszcza kulturowej i sportowej. Jak już wspomniałem, często są one elementem różnych wydarzeń kulturowych – świąt, festiwali, fiest itp. Czasem można ich doświadczać w praktyce i dzięki temu poznawać element kultury danej społeczności, regionu czy kraju. Dzięki temu stanowią bardzo ciekawy i atrakcyjny element takiego doświadczenia turystycznego. Turysta poznaje kulturę i tradycję w zakresie sportu. Będę ten wątek rozwijał w oddzielnym wpisie.
Sporty tradycyjne to nowa jakość
Sporty, gry i zabawy tradycyjne coraz lepiej, wbrew pozorom, „przystają” do współczesnej sytuacji naszego świata. Otwierają się na ludzi, dzięki czemu są coraz bardziej dostępne szerszemu odbiorcy. Współcześnie rośnie znaczenie spontanicznej zabawy ruchowej. Sporty i gry tradycyjne to rozwiązanie problemu zamykania się elitarnego sportu, który w formie czynnej jest dostępny wąskiemu gronu wybrańców. Tradycyjne gry są dla każdego.
Umożliwiają integrację nie tylko na poziomie lokalnym, ale też międzynarodowym. To model sportu przyszłości – uzupełnienie dla sportu nowoczesnego, nastawionego na wynik. Sporty tradycyjne to dziedzictwo, źródło pozytywnych przeżyć lub emocji przez aktywny w nich udział wszystkich chętnych i budowanie wzajemnego szacunku międzyludzkiego.
Stanowią przy tym nie jakieś „cofnięcie” się w czasie tylko nową jakość: sport dla wszystkich, bardziej integracyjny i interakcyjny, pełniący funkcje zdrowotne, społeczne, kulturowe, edukacyjne, integracyjne, zabawowe i inne.
Gry i sporty tradycyjne są żywe!, wartościowe i praktyczne
Ponownie zaczyna je doceniać cały świat. Czas, żeby i u nas tak było.
W kolejnych artykułach będę kontynuował ukazywanie ich pozytywnych wartości i różnych wymiarów praktycznego funkcjonowania i zastosowania we współczesnym świecie.
